Հետ գնալ

Դոգմա

Դոգման կրոնական դավանաբանության հիմնական բանաձև դրույթներն է, որոնք պետք է անվերապահ ընդունեն ու հավատան տվյալ կրոնի հետևորդները: Եկեղեցին ու հոգևորականները հաճախ նշում են, որ դոգմաները անհասանելի են մարդու բանականությանը, այդ պատճառով դրանք «հասկանալ» հնարավոր է միայն հավատքի միջոցով:

Օրինակ, քրիստոնեության մեջ այդպիսի դոգմաներ են ս. Երրորդության, մարդեղության, հարության մասին դոգմաները: Ի տարբերության այլ քրիստոնեական եկեղեցիների՝ կաթոլիկ եկեղեցին համարում է, որ դոգմաները կարող են զարգանալ: Այդ մոտեցման արդյունքում 19-րդ դարում Վատիկանը ընդունեց երկու նոր դոգմաներ՝ Մարիամի անաղարտ հղիության ու պապերի անսխալականության մասին, որոնք չեն ընդունում այլ եկեղեցիները:

Փաստերը 1997թ. օգոստոստին Թուրքիայի Բուրսա քաղաքի բժշկական համալսարանի ուսանողուհի Լեյլա Սահինը հաջողությամբ հանձնում է ընդունելության քննությունները և ընդունվում Ստամբուլի բժշկական համալսարան: Նրա սովորելու ընթացքում, 1998թ. փետրվարին Ստամբուլի համալսարանում տարածվում է համալսարանի պրոռեկտորի շրջաբերականը, համաձայն որի արգելվում էր ուսանողներին կրել գլխաշոր: Ըստ շրջաբերականի, որը հաստատվել էր...

 13-րդ դարի սկզբում (1207-1209 թթ.) ձևավորվեց կաթոլիկության վանական երրորդ նշանավոր ուղղությունը՝ ֆրանցիսկյան օրդենը: Օրդենի հիմնադիրն է համարվում իր մաքրակենցաղությամբ ու խստակեցությամբ հայտնի Ֆրանցիսկ Ասիզացին: Ֆրանցիսկյաններն իբրև վանականներ գործնականում զբաղվում էին գերազանցապես քարոզչությամբ: 13-րդ դ․-ի երկրորդ կեսից սկսած` նրանք ակտիվ միսիոներական գործունեություն ծավալեցին Ռուսաստանում, Պարսկաստանում, Չինաստանում, Ճապոնիայում,...

Քրիստոնեությունը համաշխարհային կրոններից մեկն է, որը հիմնվել է Հիսուս Քրիստոսի, նրա 12 առաքյալների ու 70 աշակերտների կողմից Պաղեստինում: Քրիստոնյա ու քրիստոնեություն տերմինները շրջանառության մեջ է դրել եկեղեցու հայր Իգնատիոս Անտիոքացին 2-րդ դարի կեսերից Անտիոք քաղաքում: Քրիստոնեության դավանաբանության հիմքը Աստվածաշունչն ու Սուրբ Ավանդությունն է, ինչպես նաև՝...

Քավարանը կաթոլիկ դավանաբանության մեջ ներմուծված դոգմա է համաձայն որի անդրշիրիմյան կյանքում բացի դրախտից ու դժոխքից, գոյություն ունի նաև քավարան, որտեղ մահացածների հոգիները մաքրվում են նախքան դրախտ մտնելը:  Քավարանի մասին դոգման կաթոլիկ եկեղեցին ընդունել է 1545-1564թթ. Տրիդենտի (Տրիենտի) տիեզերաժողովում: Միջին դարերում քավարանի մասին դոգման հիմք հանդիսացավ հավատացյալների մեղքերին գումարով թողություն (ինդուլգենցիա)...

Ուղղափառությունը քրիստոնեական հիմնական ուղղություններից մեկն է, որը ձևավորվել է 1054թ. մեծ սխիզմի (պառակտում) արդյունքում, երբ բաժանվեցին Հռոմի արևմտյան-կաթոլիկ և Կոստանդնուպոլսի արևելյան-ուղղափառ եկեղեցիները: Ուղղափառության դավանաբանության աղբյուրն են Աստվածաշունչը, սուրբ ավանդությունը (տիեզերական ու տեղական ժողովների որոշումները, եկեղեցու հայրերի գործերը): Ուղղափառության դավանաբանության հիմքը կազմում է Նիկեա-Կոսանդնուպոլսյան Հավատո Հանգանակը,...

Տիեզերական ժողովը 4-րդ դարից սկսած ընդհանրական եկեղեցական համակարգում սկսում են հրավիրվել տիեզերական ժողովներ, որոնք քննարկում են ընդհանուր նշանակության հարցեր: Առաջին տիեզերական ժողովը հրավիրվել է 325թ. Նիկեա քաղաքում, որում քննարկման առարկա է դարձել ընդհանրական եկեղեցուն մարտահրավեր նետած արիոսականությունը: Չորրորդ՝ Քաղկեդոնի տիեզերաժողովից սկսած արևելյան ուղղափառ եկեղեցիները դադարեցրին...

Հնդկաստանի ազգային կրոնների շարքում յուրահատուկ տեղ է զբաղեցնում ջայնիզմը (ջայնականությունը): Ժամանակակից Հնդկաստանում ջայնականները կազմում են երկրի բնակչության մոտ 0,5-1 տոկոսը (մինչև 10 մլն.) և հիմնականում տարածված են Հնդկաստանի հարավային և արևմտյան շրջաններում՝ Մահարաշտա, Մադհյա-Պրադեշ, Ռաջաստան, Գուջարատ, Կարնատակա և այլ նահանգներում: Առաջացել է Ք.ա. 6-րդ դարում...

Պաշտամունքը (լատ.՝ cultus – հետևելը, հարգելը) պրակտիկ գործողությունների, տարբեր միջոցների համալիր ամբողջությունն է, որոնց օգնությամբ հավատացյալը հաղորդակցվում կամ փորձում է հաղորդակցվել գերբնական աշխարհի հետ, շփման մեջ մտնել վերջինիս հետ ու փոխազդել նրա վրա: Պաշտամունքի բովանդակությունը կախված է համապատասխան կրոնական ուղղության գաղափարներով, համակարգային առանձնահատկություններով, դոգմաներով, նպատակներով,...

Միստիցիզմը (հին հուն.՝ mystikos – թաքուն, խորհրդավոր) կրոնափիլիսոփայական աշխարհայացք է, որն ընդունում է արարվածի և արարչի ուղիղ կապը, գերզգայական ճանապարհով գերբնականին կամ աստծուն հասնելուեւ հաղորդակցվելու հնարավորությունը։ Համաձայն այս ուսմունքի այդ հաղորդակցությունը հնարավոր է տեղի ունենա միայն տարածական, ֆիզիկական, ժամանակային սահմաններից դուրս գալու միջոցով: Արևելյան ըմբռնմամբ միտիցիզմը...