Հետ գնալ

Երրորդություն

Երրորդություն – քրիստոնեական աստված, որը հանդես է գալիս երեք դեմքերով՝ հայր, որդի, ս. հոգի: Երրորդության մասին դավանանքը և դոգման ձևավորվել է արիոսականության կողմից առաջ քաշված հարցերին պատասխան գտնելու արդյունքում:

Առաջին դարերում քրիստոնեական եկեղեցում նման դավանանք չի ձևավորվել: Որոշ գիտնականներ այն համարում էին հեթանոս բազմաստվածային համակարգի մեջ ինտեգրվելու միջոց, երբ երեքը մեկ են ու մեկը՝ երեք իռացիոնալ բանաձևը ներմուծվեց քրիստոնեական  դավանաբանական համակարգ: 325թ. Նիկեայի առաջին տիեզերաժողովում Արիոսի դատապարտումից հետո ս. երրորդության դավանանքը ամրագրվեց Նիկեայի հավատով հանգանակում ու անխախտ է մինչև օրս:

Քրիստոնեությունը համաշխարհային կրոններից մեկն է, որը հիմնվել է Հիսուս Քրիստոսի, նրա 12 առաքյալների ու 70 աշակերտների կողմից Պաղեստինում: Քրիստոնյա ու քրիստոնեություն տերմինները շրջանառության մեջ է դրել եկեղեցու հայր Իգնատիոս Անտիոքացին 2-րդ դարի կեսերից Անտիոք քաղաքում: Քրիստոնեության դավանաբանության հիմքը Աստվածաշունչն ու Սուրբ Ավանդությունն է, ինչպես նաև՝...

Ուղղափառությունը քրիստոնեական հիմնական ուղղություններից մեկն է, որը ձևավորվել է 1054թ. մեծ սխիզմի (պառակտում) արդյունքում, երբ բաժանվեցին Հռոմի արևմտյան-կաթոլիկ և Կոստանդնուպոլսի արևելյան-ուղղափառ եկեղեցիները: Ուղղափառության դավանաբանության աղբյուրն են Աստվածաշունչը, սուրբ ավանդությունը (տիեզերական ու տեղական ժողովների որոշումները, եկեղեցու հայրերի գործերը): Ուղղափառության դավանաբանության հիմքը կազմում է Նիկեա-Կոսանդնուպոլսյան Հավատո Հանգանակը,...

Արիոսականություն – 4-րդ դարում Ալեքսանդրիայի քահանա Արիոսի անունով կոչված կրոնական այս ուղղությունը   հակադրվեց պաշտոնական եկեղեցուն ս. Երրորդության հարցում: Արիոսը պնդում էր, որ աստծո որդի Քրիստոսը իրական աստված չէ, քանի որ ծնունդ է առել ժամանակի մեջ ու հետևաբար իր վախճանն է ունենալու ժամանակի մեջ: Համաձայն Արիոսի չի կարող լինել Սուրբ Երրորդություն, քանի որ գոյություն ունի միայն մեկ Աստված՝ Հայրը, իսկ Որդին ու Ս.Հոգին սուբորդինացված են նրան: Արիոսիգաղափարները մեծ ընդունելություն գտան ողջ Հռոմեական կայսրությունում, որի պատճառով էլ հրավիրվեց քրիստոնեական առաջին տիեզերական ժողովը 325 թ. Նիկեայում: Ժողովը դատապարտեց Արիոսին և վտարեց եկեղեցուց: Այդուհանդերձ, Արիոսի ռացիոնալիստական գաղափարները հետագա դարերում ևս տարբեր ձևերով ի հայտ եկան, որոնց հերքումը կամ ընդունումը մեծ ազդեցություն ունեցավ քրիստոնեական աստվածաբանության զարգացման վրա: