Ավետարան
Ավետարան (հուն.՝ euaggelion – բարի լուր) – վաղ
քրիստոնեական գրավոր հուշարձաններ Հիսուս
Քրիստոսի երկրային կյանքի մասին: Գիտությանը
հայտնի են մոտավորապես 30 տարբեր ավետարաններ,
որոնցից միայն 4 են ներառվել նոր կտակարանային
կանոնում (Մատթեոս, Մարկոս, Ղուկաս, Հովհաննես),
իսկ մնացած գրքերը եկեղեցու կողմից համարվում են
պարականոն գրքեր: Քրիստոնեական աստվածաբանությունը
այդ ավետարանների մի մասը համարում է գնոստիկյան գրքեր:
Կանոնում ներառված առաջին երեք ավետարանները համարվում
են սինոպտիկ ավետարաններ, քանի որ դրանց բովանդակությունը
նման է իրար: Հովհանու ավետարանը համարվում է
աստվածաբանական ավետարան, որն իր ոճով ու բովանդակությամբ
տարբերվում է մյուս երեքից: Կանոնի մեջ մտած ավետարաններից
առաջինը համարվում է Մարկոսի ավետարանը, Մատթեոսի
ավետարանը ուղղված է հրեաներին, իսկ Ղուկասինը՝ հեթանոսներին: