Հետ գնալ

Թորա

Թորա (եբր.՝ ուսմունք) – Հին կտակարանի առաջին հինգ գրքերն են, այլ կերպ կոչվում են հնգամատյան: Ավանդույթը այս գրքերի հեղինակ է համարում Մովսեսին: Այդ գրքերն են Բերեշիտը (Ծննդոց), Շեմոտը (Ելից), Վայիկրան (Ղևտացվոց), Բեմիդբարը (Թվոց), Դեբարիմը (Երկրորդումն օրինաց):

Թորան ներկայացնում է աշխարհաստեղծումը ջրհեղեղի պատմությունը, տաս պատվիրանների տալը Մովսեսին, ելքը Եգիպտոսից և խոստացված երկիր տանելը, կանոններ ու օրենքներ: Թորայի հիմնական աղբյուրներն են յահվիստը և էլոհիստը: Յահվիստը ամենահին տարրն է, որը ներկայացնում է Պաղեստինի հարավը զավթած հին հրեական ցեղերի կենցաղն ու սովորույթները:

Էլոհիստը հին հրեական ցեղերի կրոնական գաղափարախոսությունն է: Թորայի առաջին չորս գրքերը սկսել են ձևավորվել ք.ա. 6-րդ դարում, իսկ արդեն մեկ դար անց այն ուներ համարյա նույն տեսքը, ինչ այսօր:

Հուդայականությունը հնագույն միաստվածային կրոն է, որը հրեա ժողովրդի ազգային կրոնի համարում ունի: Օգտագործվում է նաև մովսիսականություն և հրեականություն եզրերը: Սուրբ գրային հիմնական տեքստերը Թորան ու Թալմուդն են: Առավել մեծ տեքստը Թանահը կամ Հին կտակարանն է, որը հայտնի է որպես հրեական աստվածաշունչ: Հուդայականության պատմությունը պայմանականորեն բաժանվում...